Hành trình khởi nghiệp đầy gian nan và khắc khổ của tuổi trẻ, nhưng không làm thì sao thành công được?! Phải cực khổ trước rồi sau này mới được hưởng thành quả sau! Ngày
1. Bắt đầu từ con số "0"
Việc kiếm cho mình một ý tưởng để khởi nghiệp là chuyện khá khó với bản thân, vì trước đây chỉ quen với những môi trường "có sẵn" như công ty, cơ quan. Thương hiệu: công ty đã có sẵn, khỏi lo; Sản phẩm: công ty đã nhập về sẵn, chỉ lo bán thôi; Khách hàng: cũng có sẵn luôn, mình chỉ việc khai thác thôi, do công ty thành lập lâu rồi mà, nên không quá khó khăn trong việc tìm kiếm khách hàng; Mặt bằng, cơ sở hạ tầng, đại lý phân phối: có đủ, không sót một thứ nào. Tóm lại, đó là môi trường có sẵn!
Trở lại với thực tại, mình đang suy nghĩ xem mình sẽ làm gì nào, hoặc ít nhất là phải khởi nghiệp trong lĩnh mực nào? mặt hàng nào? Mình thích đồng hồ, nhưng mà kinh doanh đồng hồ... chắc là không, hihi. Mình thích điện thoại máy tính, nhưng mà kinh doanh thì lại càng không, vốn đâu mà làm,... Quần áo, giày dép, nước hoa, mỹ phẩm, trang sức, đồ ăn thức uống,... loại nốt luôn, mình đâu có rành mấy thứ đó. Haiz, quả là một câu hỏi khó không lời giải đáp, thôi đi ngủ vậy, mai tính tiếp!
Hmm... Tình cờ lướt facebook, xem được cái clip, thấy người ta cắm cành hồng vào củ khoai tây, sau tầm thời gian ngắn thì nó ra rễ trổ lá, cũng hay phết nhỉ! Một ý tưởng tốt, có lẽ mình sẽ trồng trọt, chắn chắn rồi...Vậy là, viên gạch nền móng đầu tiên, coi như xong!
Viên gạch thứ hai, trồng cây gì đây?
Hmm... lại phải suy nghĩ nữa rồi. Chắc là trồng hoa thôi, vì nhà mình có cửa hàng bán hoa mà. Nhưng mà... mình đang chán công việc ở cửa hàng, có lẽ trồng hoa không thích hợp với mình. Thế là mày mò, tìm tòi, tra cứu thông tin. Suy nghĩ, mình thấy rằng trồng cây bonsai có lẽ thích hợp hơn. Mà cũng ngộ, lên youtube gõ từ bonsai nhật bản thấy đa phần là mấy cây thông, tùng, bách, sồi, đỗ quyên, phong lá đỏ,... Thế là mình cũng bị ám ảnh từ đó luôn. À không, thật ra là bị ảnh hưởng, chứ chuyện này có gì đâu mà bị ám ảnh, nghe có vẻ hơi tiêu cực.
2. Chuyện mua cây giống
Muốn trồng cây thì ít ra phải có nguyên liệu ban đầu. Ờ! thì muốn có phải đi mua thôi. Mình bắt đầu tìm tòi những cửa hàng bán cây cảnh ở Bình Dương. Tình cờ đi giao hàng ngang qua thành phố mới, thấy có mấy tiệm cây cảnh dọc đường, nhưng mình chưa vào ngay, cứ ấp ủ nung nấu cái "nhiệt" trong người đã, rồi sau đó vào sau.
Ngày 06/8/2019, tức tầm một tuần sau, mình vào một cửa hàng ngay vị trí đó, hỏi xem ở đó có bán cây tùng giống không, mình mua về chăm, mục đích ban đầu là để mình làm quen với công việc chăm cây, công việc mà mình hoàn toàn lạ lẫm, phải làm sao cho ít nhất thì cây phải sống đã, còn mấy chuyện uốn nắn, cắt tỉa thì tính sau. Mình mua được tổng cộng 13 cây giống
tùng la hán đài loan
(Podocarpus macrophyllus). Nói cho sang mồm là cây giống chứ thực chất là mình mua một chậu cây, dùng để đặt trong văn phòng hoặc trong nhà trang trí, trong chậu có 13 cây con, mình phân tách nó ra mỗi cây riêng biệt một chậu, tạo điều kiện thuận lợi cho nó phát triển.
Qua mạng, mình học được cách trồng cây qua rổ nhựa, ưu điểm là giúp thoát nước tốt, có khả năng "tỉa rễ bằng không khí", thế là áp dụng vào làm luôn, khỏi phải suy nghĩ gì nữa (vì có biết cái gì đâu mà suy nghĩ thêm). Tiếp đến là vụ đất trồng, thấy vậy chứ vụ này căng à nha, sau một loạt các tham khảo làm đất cho cây bonsai, trồng cây tùng la hán qua mạng, mình chốt lại với hỗn hợp đất trồng của mình như sau:
sơ dừa
, tro trấu
, cát xây dựng
, gạch vụn (dùng lót đáy)
. Tất cả trộn đều với tỉ lệ bằng nhau. Tất nhiên là ở hiện tại, mình nhận thấy đây không phải là công thức đất trồng tối ưu, lý do là kích thước các hạt thành phần trong hỗn hợp quá bé và quá mịn, ít có độ thông thoáng, dễ gây bí và úng nước. Cũng may là tùng la hán khá dễ chịu và rổ nhựa cũng thoát nước khá tốt, cho nên vấn đề trên tạm ổn ở hiện tại. Có lẽ, mình sẽ tính tới chuyện thay hỗn hợp đất khác cho tụi nó trong tương lai, còn bây giờ, thì tụi nó sẽ như vầy:Hình 2.1 Ngày 06/8/2019, những bước đi đầu tiên trong sự nghiệp. |
3. Những cành tùng cối
Số là cửa hàng nhà mình có sẵn mấy cành tùng cối (đã cắt khỏi cây, dùng cho mục đích cắm hoa), vậy là học cách giâm cành luôn, biết đâu tụi nó ra rễ thì được cả chục cây con giống, tội gì mà không làm? Thành thử, mình lại lặng lội lên mạng học cách giâm cành tùng cối, cũng coi cả chục clip hướng dẫn, kiến thức cũng kha khá, cũng biết võ vẽ cái gọi là "thuốc kích thích ra rễ". Vậy là ra cửa hàng cây cảnh mua
N3M
. Sở dĩ chọn N3M bởi vì... người ta hướng dẫn như vậy, hihi.
Tiếp đến là cắt thân, ngâm vào dung dịch thuốc ra rễ. Mình chọn những "cành bánh tẻ", là những cành có khả năng ra rễ cao nhất, tổng cộng có đâu khoảng 55 cành được chọn, không nhiều, và cũng không ít. Được tầm nửa tiếng thì lấy cành ra khỏi dung dịch và cho vào khay ươm.
Nói về đất trồng cho khay ươm thì cũng đơn giản thôi:
sơ dừa
và cát xây dựng
, tất cả trộn với tỉ lệ bằng nhau, tất nhiên là... công thức này cũng là cóp nhặt từ trên mạng. Tiếp đên mình dùng que đũa chọc vào khay ươm từng hàng lỗ, ứng với số cành được giâm, và cắm xuống sau khi đã tưới đẫm nước cho khay ươm trước đó.
Giai đoạn cuối cùng cho khay ươm: trùm bịch nylon lại để giữ ẩm và tạo môi trường lý tưởng kích thích cành ra rể. Xem như tất cả mọi thứ đã xong, việc còn lại là ngồi chờ xem kết quả nữa thôi. Hiện tại là ngày 06/8/2019, hẹn một tháng sau vậy...
4. Đá pumice và xỉ than
Ngày 13/8/2019, một dịp tình cờ trên youtube xem được clip của "Sáu Bonsai" nói về giá thể trồng cây, cụ thể là trồng cây thông đen, và đây cũng là lần đầu tiên mình được nghe đến từ
pumice (đá bọt)
. Đại khái thì đây là một loại đá núi lửa đã qua xử lý, có rất nhiều kích cỡ từ 3mm cho tới 20mm. Tùy theo kích cỡ mà có thể dùng để lót đáy chậu hoặc dùng làm đất chính để trồng cây. Ưu điểm của nó là tạo độ thông thoáng, thoát nước tốt, và đặc biệt mình rất thích pumice là vì chúng rất nhẹ, có khả năng nổi trên mặt nước... Cũng loay hoay tìm tòi các địa chỉ bán pumice ở Bình Dương, mình tìm được một chỗ trên đường Cách mạng Tháng 8, mua hẳn 10kg luôn, tổng thiệt hại 200,000 không được giảm đồng nào, mắc quá mắc😂.
Tiện đây cũng nói thêm về
xỉ than
(than tổ ong đã được dùng nấu nướng và bỏ đi), vì trong clip của "Sáu Bonsai" cũng có nhắc tới nên mình đề cập ở đây luôn. Mình biết đến xỉ than thông qua các hướng dẫn về trồng cây mà mình xem trước đó. Công việc tìm kiếm xỉ than cũng không mấy khó khăn, có lẽ là khá may mắn với mình, vì gần nhà có tiệm bán gà nướng, tình cờ đi ngang và thấy người ta bỏ đi, cứ thế là chạy lại lấy đem về nhà thôi, suy nghĩ làm gì nữa!
Không giống như pumice, xỉ than cần được xử lý trước khi làm giá thể trồng cây, lý do là xỉ than có khả năng bị nhiễm mặn trong quá trình nấu nướng, và bản thân cục "xỉ" khá to, cần được đập nhỏ và sàn lọc cỡ hạt. Cũng theo hướng dẫn từ "thầy Google", mình ngâm xỉ than trong thùng nước 1 tuần lễ, cho các chất mặn được rửa trôi bớt, sau đó lấy búa đập nhỏ ra, sàn lọc cỡ hạt để sử dụng đúng mục đích, rồi cuối cùng thì đem phơi nắng để diệt khuẩn.
Qua những vấn đề trên, có thể đúc kết lại:
Hình 4.1 Đem xỉ than đã phân loại cỡ hạt ra phơi nắng nhằm diệt khuẩn. |
Qua những vấn đề trên, có thể đúc kết lại:
Pumice tốn tiền nhưng không tốn công, xỉ than tốn công nhưng không tốn tiền!
5. Mua hạt thông đen Nhật Bản
Bản thân mình thích tùng hơn là thông, đơn giản thì cây thông rất khó tính và cũng khó chăm hơn tùng rất nhiều, tạo được cây thông bonsai thì lại càng khó,... Trước khi nghĩ đến chuyện mua hạt thông về, mình đọc được một bài viết về kinh nghiệm trồng thông đen Nhật Bản trên web "Bonsai Ninh Bình" của anh Lê Đức Thiện sưu tầm, thấy cũng khá hay và dễ hiểu. Lúc này đây, sự hào hứng trong mình bộc phát, "nhiệt" từ cây thông đen làm mình rạo rực khắp người, và mình biết là mình sẽ phải mua hạt thông đen về gieo.
Cũng từ "thầy Google" thân thuộc, mình tìm kiếm được một anh bán hạt giống thông đen ở TP. HCM: Trung Hồng Môn, cũng rảo bước khắp website của anh trước khi tiến hành đặt mua.
Ngày 14/8/2019, mình đặt mua 50 hạt thông mikawa (Pinus thunbergii 'mikawa'), một giống thông đen loại lùn; 100 hạt bách Mỹ (Juniperus monosperma); 100 hạt phong lá đỏ (Acer oliverianum) (thật ra là mua 50 hạt tặng thêm 50 hạt😝).
Hình 5.1 Mua 100 hạt giống cây Bách Mỹ. |
Ngày 15/8/2019, hạt giống giao đến nhà, tiến hành gieo 25 hạt thông mikawa vào đất, 25 hạt bách mỹ và 50 hạt phong lá đỏ để ngăn mát tủ lạnh. Tất cả làm theo hướng dẫn của người bán, từ ngâm hạt bằng nước nóng đến việc bỏ ngăn mát tủ lạnh. Để tiện cho việc theo dõi hạt giống, mình đặt ký hiệu cho từng loại. Lô thông đen mikawa này được kí hiệu là
A1
, bách mỹ ký hiệu là B1
, và phong lá đỏ là P1
.6. Vỏ thông (pine bark)
Ngày 18/8/2019...
Cũng không nhớ lúc nào mình biết đến vỏ thông, chỉ biết là mình mua nó ở tiệm vật tư hoa lan trên đường CMT8 gần nhà, bán đâu 20,000/2kg. Không biết mắc hay rẻ, nhưng khả năng cao là mắc, haha.
Vỏ thông thì tỷ lệ giữ ẩm khá cao, ban đầu mình định dùng làm giá thể cho thông đen (vì nghĩ hiện tại thông đen chỉ toàn trồng bằng đất với sỏi, khô rất mau, có lẽ nên thêm một chút ẩm cho nó bằng cách thêm vỏ thông ?!)
Tất nhiên, mình sẽ thử chi làm 2 loại giá thể để trồng, loại có vỏ thông và loại không có. Sẽ có kết quả so sánh sớm thôi, đành cập nhật sau vậy!
7. Sự ra đi của tùng cối
Ngày 20/8/2019,
Quay lại với những cành tùng cối ngày 06/8, có lẽ hơi sớm khi nhắc về tụi này, vì đúng theo lịch trình thì ngày 06/9 mới điểm mặt lại chúng. Nhưng số phận đưa đẩy mình, bắt mình phải chấp nhận rằng: tụi nó đã chết! Vâng, chết một cách mỹ mãn, quá xuất sắc😂.
Sau một hồi suy ngẫm thì tự rút ra bài học xương máu cho bản thân:
- Cành giâm lấy từ một cành lớn đã cắt khỏi thân khá lâu trước đó, chứ không phải lấy từ cây tươi đang còn sống, và vì thế khả năng ra rễ gần như bằng "0" (mà sự thật là bằng 0 rồi mà).
- Trùm bọc nylon không đúng cách, cho nên hơi ẩm bị thoát ra ngoài, không tạo được môi trường lý tưởng cho cành giâm.
8. Tiếp tục với thông đen và bách Mỹ
Ngày 21/8/2019,
Lẽ ra mục này sẽ viết vào thời điểm khác, nhưng vì sốt ruột quá nên táy máy luôn số hạt thông mikawa còn lại, lô A2. Có một chút khác của lô A2 này là thay vì "chôn" dưới đất như A1, thì mình bỏ vào tủ lạnh xem tiến độ nảy mầm của nó có nhanh hơn không. Nhưng đúng là đời đéo như mơ, thậm chí bỏ trong tủ lạnh nó lại còn chậm hơn cả gieo trực tiếp ngoài đất!
Bằng chứng là ngày 23/8/2019, sau 8 ngày ròng rã, lô A1 đã nảy mầm được 3 em. Phải nói rằng, đây là ngày vui nhất trong hành trình của mình, những mầm mon đầu tiên đã tham gia vào sự sống, đây không đơn thuần là sự thành công về mặt kỹ thuật, nó là sự đánh dấu bước đi đầu tiên trong sự nghiệp của mình!
Hình 8.1 Lô thông đen mikawa A1 nảy mầm sau 8 ngày chờ đợi. |
Hình 8.2 Lô thông đen mikawa A1 sau hơn 3 tuần nảy mầm (17/9/2019). |
Cùng chung số phận với lô thông mikawa A2 là là lô bách Mỹ B2, mình uơm 20 hạt vào ngày 27/8/2019. Có 1 điểm khác so với lô B1 trước đó, thay vì mình đặt vào tủ lạnh thì mình đặt vào môi trường bên ngoài, vì với suy luận rằng khi nhiệt độ tăng cao thì vật chất trong hạt hoạt động mạnh hơn, kích thích nảy mầm nhanh hơn?! Chờ đợi xem kết quả thôi nào!
Ngày 05/9/2019, đặt mua và gieo tiếp 100 hạt thông đen thuần chủng
Ngày 05/9/2019, đặt mua và gieo tiếp 100 hạt thông đen thuần chủng
Đ1
và 50 hạt mikawa A3
, hy vọng rằng chúng cũng sẽ nảy mầm tốt như đợt A1...9. Tập tành mua phân
Ngày 03/9/2019,
Các cụ xưa có câu: "Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống" quả không sai. Cây muốn sống tốt, sống khỏe thì phải có nước và phân bón. Thế là cũng mon men tìm tòi học cách bón phân cho bằng được. Tài liệu trên mạng thì ngập tràng kiến thức, sau một hồi tìm tòi và tổng hợp thì rút ra được các kiến thức cho bản thân sau:
- Phân bón chủ yếu chia làm 2 loại gồm phân vô cơ và phân hữu cơ;- Bón phân vô cơ nếu không chú ý quá liều sẽ gây hại đến cây, nên dùng phân hữu cơ sẽ tốt hơn hết;- Phân tan chậm rất hiệu quả với cây bonsai mà không sợ bị quá liều (vì chúng tan ra có kiểm soát);- Những cây mới vô bầu/vô chậu thì không nên bón phân ngay mà phải chờ một thời gian ngắn để chúng có thời gian thích nghi với môi trường xung quanh.
Tạm thời là như thế, chứ thật ra đọc rất nhiều nhưng mà chẳng nhớ được bao nhiêu😂. Còn về loại phân thì mình nhớ là đã mua thử 1 kg phân
Hi-control 14-13-13
(phân chì) của Nhật về thực hành cho các cây tùng la hán đài loan đã mua (dù gì mua cũng rẻ, chẳng may bị chết do ngộp phân thì cũng xem như được bài học kinh nghiệm), ngoài ra thì mình còn mua một số loại nữa như Vitamin B1
, phân cá Fish Emulsion
, phân rong biển Seaweed Extract
, phân trùn quế
, axit humic
,... Nói chung thì phương châm mua phân bón của mình là: cái nào rẻ thì mua, mắc thì bỏ qua!
Ngày 06/9/2019, lôi mấy cây tùng la hán đài loan ra làm chuột bạch. Nói là làm chuột bạch vậy chứ thật ra mình cũng tham khảo hướng dẫn của nhà sản xuất rồi, nên cũng an toàn, không có gì là mạo hiểm hết. Mình bỏ phân bào những túi lưới, đặt lên xung quanh mặt rổ, như cách người ta bón phân cho lan. Mục đích bỏ phân vào lưới là nhằm tránh khả năng phân sau khi tan hết sẽ tụ lại làm nghẹt đất trong rổ, cái nữa là khi cần ngưng phân thì chỉ cần lấy hết mấy túi lưới là được, rất tiện nhỉ?!
Hình 9.1 Những viên phân tan chậm được đặt trong túi lưới màu trắng, và đặt xung quanh rổ. |
10. Tìm nguồn đá pumice giá rẻ
Ngày 05/9/2019,Thật ra trong lòng vẫn cay với lần mua đá pumice trước, chỉ là mấy viên đá không hơn không kém mà lại quá đắt đỏ. Vậy là mình lên mạng tìm tòi thêm nguồn bán đá pumice cạnh tranh hơn, lay hoay mãi cũng tìm được 1 ông trên facebook, mình mua hẳn 44kg đâu chừng 500k. Nhìn chung thì cũng cao tiền, nhưng mà ít ra thì nó rẻ hơn chỗ cũ, tạm thỏa mãn vậy!
11. Tin buồn đến từ những cây thông đen con
Ngày 08/9/2019,
Mình phát hiện ra có 2 cây thông đen con lô A1 đang giãy chết, chúng tự gãy ngang thân mà không hiểu được lý do tại sao. Mãi cho đến gần đây, mình mới nghiệm ra một số lý do chính gây nên có thể là do tưới dư nước, kết hợp với nắng nóng quá độ, khiến cho cây con không chịu được và đã gục xuống... Có thể xem đây là thất bại đầu tiên của bản thân.
Hình 11.1 Cây thông đen con bị gãy dập thân (phần tiếp giáp với rễ) được mình lấy lên khỏi khay ươm. |
Tưởng chừng như sóng gió đã qua, nhưng đời làm gì mà dễ dàng như vậy, khoảng gần 1 tháng sau đó, ngày 02/10/2019, ước chừng đâu có khoảng 30 cây con đã ngã xuống cũng theo cách tương tự mà đàn anh nó đã trải qua. Những cây đã chết chủ yếu thuộc lô Đ1 và A3, mình đã phải di dời vị trí đặt khay ươm sang nơi mát mẻ hơn, nhằm cứu vãn tình hình.
Thật sự thời gian này mình rất nản chí và có phần làm biếng, mặc dù biết là trong chặng đường mình đi sẽ luôn gặp những khó khăn nhất định, nhưng mà do khó khăn đến nhanh quá, nên mình bị... sốc, phần vì tiếc công chăm sóc, phần vì tiếc tiền...
12. Tiếp tục chào đón những mầm non tiếp theo
Tạm gác đau thương từ những cây thông con, ngày 09/9/2019, lô bách Mỹ B2 có hạt đã nứt nảy mầm, có vẻ chăng lô B2 ươm muộn nhưng lại nhanh hơn lô B1, thú vị đấy!Hình 12.1 Hạt bách Mỹ B2 gia nhập đại gia đình vườn ươm. |
Ngày 10/0/2019, cây thông đen con đầu tiên trong lô Đ1 đã nảy mầm, vỏn vẹn trong 2 ngày, quá nhanh quá nguy hiểm! Hay là... đây là một lời nhắc nhở cho số phận lô Đ1, cái gì đến nhanh quá thì cũng sẽ ra đi rất nhanh, bằng chứng thực tế như mình nói ở trên là chúng đã ra đi hơn 30 cây?!
Hình 12.2 Hạt thông đen Đ1 nảy mầm chỉ sau 2 ngày gieo. |
Ngày 11/9/2019, không chịu thua mới mấy anh em lô Đ1, lô A3 cũng bắt đầu nảy mầm...
Bình luận
Bình luận trên Blogger